Sommige honden zijn een paar weken per jaar, rond de jaarwisseling, erg van slag. Deze honden zijn misschien ooit getraumatiseerd door een harde knal en reageren vervolgens angstig op elke knal die zij horen. Ook kan een gebrekkige socialisatie of erfelijke geluidsgevoeligheid de oorzaak zijn van angst voor harde geluiden. Met als gevolg dat zij rond de jaarwisseling niet graag naar buiten gaan, plotseling verlatingsangst vertonen (onzindelijk, slopen, blaffen of huilen) of zelfs in blinde paniek, met alle gevaren van dien, weglopen.

Al met al best belastend voor baas en hond. Toch lijkt men vaak na de jaarwisseling het leed snel weer vergeten te zijn en denkt men er pas weer aan in december, als de eerste knallen geweest zijn. Wil men op dat moment iets aan het probleem gaan doen, is het vaak al te laat om echt succesvol te zijn. Met de aanpak van vuurwerkangst start men bij voorkeur in de zomer al.

  1. Vuurwerkcursus

    Er bestaan groepscursussen, zogenaamde vuurwerkcursussen. Wat zijn nu de voor- en nadelen van een dergelijke cursus?
    Allereerst is het natuurlijk voordeliger om in een groep te trainen, dan om individueel begeleid te worden. Daarnaast kan men ervaringen met andere hondeneigenaren uitwisselen.
    Een nadeel kan zijn dat de angstige honden elkaar in hun angstgedrag versterken en dat de gebruikte methode niet aansluit bij de mogelijkheden van de hond en de baas.
    Een groepsgewijze training is prima onder een aantal voorwaarden:
    Er moet zeer goed gekeken worden hoe de individuele hond reageert en als er maar iets van spanning te zien moet er afstand tot de knallen èn de groep vergroot worden.
    Dergelijke cursussen zijn uitsluitend geschikt voor honden die nog niet getraumatiseerd zijn, maar die er aan moeten wennen; pups en jonge honden dus meestal. Honden die al getraumatiseerd zijn moeten individueel getraind worden om te voorkomen dat zij met hun angstgedrag andere honden in de groep beïnvloeden of het leerproces te veel ophouden.

  2. Geluiden Cd’s

    Er zijn behalve cursussen ook veel dingen die u zelf kan ondernemen om angst voor vuurwerk te voorkomen.
    Er zijn CD’s in de handel met daarop vuurwerkgeluiden. Ook googlen op vuurwerkgeluiden levert een aantal hits op. Hieraan kan men de hond heel langzaam aan het geluid laten wennen. Volg de gebruiksaanwijzing goed op of raadpleeg een gediplomeerde gedragstherapeut als u dit wilt gaan gebruiken. Echter, niet elke hond “trapt er in”. Ze reageren niet op geluiden die uit een speaker komen. Deze methode is dan niet te gebruiken om de hond over zijn angst heen te helpen.

  3. Veilige plek

    Begin ruim voor de jaarwisseling met het maken van een veilige plek voor de hond. Bijvoorbeeld een bench met een doek erover heen of een mand onder een tafel. Leg hier lekker veel dekens in zodat de hond een “hol” kan graven en een gedragen kledingstuk van de baas. Geef de hond zijn voer en kluifjes op deze plek, zodat hij het als een fijne plaats gaat ervaren.
    Als u de hond in de weken voor Oud&Nieuw alleen moet laten, zorg dan dat hij zo min mogelijk geluiden van buiten hoort, door de gordijnen dicht te doen en een radio of TV aan te zetten. Voorkom dat uw hond naast angst voor vuurwerk ook nog eens problemen met alleen thuisblijven krijgt!

  4. Medicatie

    Er zijn verschillende middelen verkrijgbaar die ondersteunend kunnen werken. Er zijn voedingssupplementen, homeopathische middelen, kruidenmengels, feromomen en reguliere psychofarmaca (gedragsmedicatie).

  5. Voedingssupplementen

    Voedingssuplementen zijn voornamelijk gericht op het opkrikken van het serotonine-niveau in de hersenen. Serotonine wordt in de hersenen gemaakt en daarvoor is tryptofaan nodig. Dit is een aminozuur dat in eiwitrijke voedingsmiddelen zit. Verder is bij dit proces ook Vit B6 nodig. Angstreducerende voedingssupplementen bevatten daarom vaak L-Tryptofaan in combinatie met een vitamine B-complex en magnesium. Ook het aminozuur L-Theanine dat voorkomt in de bladeren van (vooral witte -)thee wordt soms toegevoegd. Dit zou mogelijk een rustgevende werking kunnen hebben. Zylkène® en Telizen® zijn voorbeelden van voedingssupplementen die via de dierenarts verkrijgbaar zijn. Andere middelen zijn vrij verkrijgbaar.
    Wilt u homeopathische middelen gebruiken in de behandeling van de angst bij uw hond, dan kunt u het beste advies inwinnen bij een geschoolde homeopaat om u ervan te verzekeren dat u het juiste middel voor uw dier krijgt.

  6. Kruidenmengsels

    Er zijn vrij-verkrijgbare kruidenmengels op de markt die kunnen helpen bij angst. Kruiden die bekend staan om hun rustgevende of angstreducerende werking zijn onder andere: Kava (Piper methysticum), passiebloem (Passiflora incarnata, Valeriaan, Sint-Janskruid en Hop. Een kruidenmengsel bevat vaak verschillende kruiden en soms ook L-Tryptofaan en biergist (vitamine B). Het veiligste is om een middel te nemen dat speciaal voor honden samengesteld is. Deze zijn vrij verkrijgbaar, vooral via internet.

  7. Feromonen

    Misschien heeft u weleens gehoord van een “stekker” die honden helpt bij angst. Dit is de ‘D.A.P.-verstuiver’ of D.A.P- halsband. Dit apparaatje verspreidt een feromoon dat honden iets relaxter kan maken. Dit kan het beste in combinatie met een voedingssupplement en therapie gecombineerd worden. De hond wordt niet suffig en zijn vermogen om te leren wordt niet aangetast door de D.A.P. Het kan wel een aantal weken duren voordat het effect heeft, dus begin op tijd.

  8. Gedragsmedicatie

    Via de dierenarts zijn er middelen verkrijgbaar die ingrijpen op de werking van stofjes in de hersenen. Er zijn middelen die puur versuffend werken, deze zijn niet geschikt voor de handeling van vuurwerkangst. Het middel moet alleen de angst iets verminderen zodat de hond beter in staat is om te leren. Voorbeelden hiervan zijn Clomicalm® en Selgian®. Het kan soms een aantal weken duren voordat het effect merkbaar, dus begin hier ook op tijd aan (oktober). En pas het altijd toe in combinatie met een training waarin de hond leert positieve associaties te maken met vuurwerkgeluiden. Soms is een hoge dosering nodig dan op de bijsluiter staat aangegeven en het kan dus even duren voordat de juiste dosering gevonden is. Overleg hierover altijd met uw dierenarts.
    Pexion, Alprazolam en Diazepam zijn middelen die de dag voor Oud&Nieuw of op de dag gegeven kunnen worden. Diazepam heeft echter een wat sederend (versuffend) effect, dus Alprazolam heeft dan de voorkeur. Deze middelen mogen slechts kort gebruikt worden en zijn dus niet geschikt om te combineren met een training, maar echt als tijdelijke noodoplossing. Overleg ruim van te voren hierover met de dierenarts omdat het even kan duren voordat de juiste dosering voor jouw hond vastgesteld is.

  9. Laat je hond niet in de steek!

    Is de hond bang, word dan niet boos op hem (Stel je niet aan!), dit werkt averechts. Stel hem gerust. Blijf zelf zo rustig mogelijk. Probeer u niet te ergeren aan het vuurwerk, want ook dit kan de angst bij de hond vergroten. Als hij bij u wilt kruipen is dat prima, laat hem niet in de steek, maar geef hem steun. Vroeger werd nog weleens gezegd dat je een angstige hond geen aandacht mag geven geven. Ondertussen weten we beter. Angst is een emotie en emoties kunnen niet beloond worden.

    Angstgedrag kan wèl versterkt worden: als de hond wegvlucht (gedrag) en hij ervaart opluchting (beloning) dan is de kans dat hij dat de keer er op als hij schrikt weer gaat vluchten. Probeer vluchten dus te voorkomen, omdat dit grote gevaren met zich mee brengt. Als je hond buiten in paniek is geraakt, dan ga je naar huis. Door de stress valt er niets meer met de hond te bereiken, en trainen is dus zinloos. Overigens is steun verlenen wat anders dan de hond te gaan aaien en toespreken. Het beste is om er gewoon “te zijn”. De hond mag tegen u aan zitten of op schoot liggen, maar laat het toespreken achterwege. Een rustige massage kan wel helpen. U kunt van te voren een workshop te volgen om te leren hoe u dit het beste kan doen. Het is zelfs mogelijk om met de juiste massagetechnieken de hond te leren ontspannen “op commando”.

  10. Inbakeren

    Er zijn honden die veel baat hebben bij het dragen van een strak truitje of jasje. Hier zijn speciale jasjes voor ontwikkeld die van een stevige stof zijn en met klittenband strak aan te trekken zijn, zoals de Thundershirt.
    Het strakke jasje zou te vergelijken zijn met het inbakeren zoals dat bij onrustige baby’s wel gedaan wordt. Het effect er van is dat de hond minder angstig is. En dus beter in staat is om met de situaties om te gaan en wellicht zelfs te leren dat de wereld niet vergaat, waardoor op den duur de angst zelfs kan verdwijnen. De TTouch- techniek van het bandageren, waarbij de hond wordt omwikkeld met een bandage heeft dezelfde werking als het strakke truitje.

  11. Wandelen

    Laat de hond bij voorkeur uit op een rustige locatie waar geen vuurwerk wordt afgestoken, zodat de hond zijn energie kwijt kan. Doe vooral zoek- en speurspelletjes en laat hem niet achter een balletje aanjakkeren. Zo wordt hij moe en voldaan, maar niet opgefokt. Laat de hond (ook in de weken voor 31 december) niet los lopen, maar gebruik eventueel een lange lijn. Voorkom dat uw hond bij paniek kan ontsnappen uit zijn halsband of tuig. Elk jaar rukken honden zich los, lopen weg, worden aangereden of  verdrinken. Het beste is om een tuig en een halsband samen te gebruiken. Door een dubbele lijn te gebruiken kan de hond zich niet uit zijn tuig wurmen. Gebruikt u een flexilijn of rollijn, maak dan een lus aan het handvat, die u om uw pols kunt doen. Zo kan het het handvat niet uit uw hand glippen. Overigens zijn flexilijnen niet aan te raden als bekend is dat uw hond schrikachtig is, het risico op blessures is groot!

  12. Oud&Nieuw

    Ook tijdens Oud&Nieuw zijn er een aantal dingen die u kunt doen (of laten) om het uw hond wat aangenamer te maken. Zorg dat hij toegang heeft tot zijn veilige plek. Laat hem niet alleen, zeker niet na 12 uur, hij heeft uw steun hard nodig. En, hoe ongezellig het ook klinkt, en drink niet te veel alcohol! Honden kunnen dronken mensen zeer verontrustend of bedreigend vinden. En uiteraard tijdens het vuurwerk gordijnen dicht, lampen en de TV aanzetten om zoveel mogelijk lichtflitsen en geluiden buiten te sluiten.

  13. Eten

    Zorg voor een paar lekkere kluiven. Misschien wil hij ze niet, maar er zijn honden die juist hun stress willen wegkauwen. Of stop een Kong® vol met lekkers of geef hem een voerbal met brokjes er in om hem af te leiden en bezig te houden.
    En wat ook het proberen waard is, is op een natuurlijke manier de productie van serotonine te stimuleren. Zo’n 3 uur voordat het “feest” losbarst geeft u de hond een flinke eiwitrijke maaltijd. Eiwitten zitten vooral in vlees, maar het toevoegen van een voedingssupplement met daarin L-Tryptofaan kan ook. Voeg ook een dosis vitamine B-complex toe. Zo’n 2 tot 3 uur later geeft u de hond een kleine koolhydraat-rijke maaltijd, bijvoorbeeld gekookte pasta. Geef hiervan een portie van 2 gram per kilo lichaamsgewicht. Dit dieet kan ook voor andere stressvolle gebeurtenissen gegeven worden om de hond te helpen met de stress om te gaan.

  14. Herriestoppers

    Desnoods kan geprobeerd worden of de hond oordoppen accepteert. (Begin ruim van te voren met oefenen, sommige honden vinden het helemaal niets.) Gebruik hiervoor een uitgeknepen, vochtige, prop watten. Niet te een te dikke prop (kan pijn doen), maar ook niet te dun, want dan valt hij uit het oor. Niet te diep in de gehoorgang duwen en niet vergeten er weer uit te halen!

  15. Gedragstherapie

    Is uw hond met Oud en Nieuw heel erg bang, overweeg dan gedragstherapie in te zetten om het probleem aan te pakken. Het gevaar bestaat dat honden hun (vuurwerk-)angst gaan generaliseren naar andere situaties of geluiden waardoor het steeds moeilijker wordt om over straat te gaan of de hond alleen thuis te laten.